Wat is ASS?
Autisme behoort tot de groep van de pervasieve ontwikkelingsstoornissen. Dit wil in andere woorden zeggen dat de ontwikkeling is beïnvloed en belemmerd. Ontwikkeling geeft aan dat autisme reeds van bij de geboorte aanwezig is. Bij mensen met autisme verloopt de ontwikkeling van sociale relaties, taal, vaardigheden en het kunnen inbeelden van bepaalde zaken verstoord. Daarnaast kan de ontwikkeling van de motoriek, het zelfbeeld, spel en zelfs de gevoelens van de mensen met autisme belemmerd worden. (Participatie autisme, 2016)
Sociale relaties, communicatie en verbeelding
De kenmerken van autisme zijn dus in drie categorieën in te delen: de sociale relaties, communicatie en de verbeelding. Mensen met autisme kunnen op deze drie vlakken een afwijking vertonen. Er zijn verschillende combinaties mogelijk en ze komen met verschillende intensiteit voor. Hierdoor verschillen mensen met autisme erg van elkaar. Al deze mogelijke stoornissen worden onder de noemer “autismespectrumstoornis” geplaatst. Daarnaast veranderen de stoornissen in de loop van de ontwikkeling van sommige personen. Zowel de aard als de intensiteit en zelfs op volwassen leeftijd.
In de huidige editie van de DSM 5 (diagnostisch en statistisch handboek voor psychische stoornissen) wordt, door het samenbrengen van sociale en communicatieve gebreken in één categorie, de overstap gemaakt van de tot nu toe bekende triade van symptomen naar een dyade. (Matson J.L., 2012)
Autismespectrumstoornis en de hersenen
De werking van de hersenen van personen met autisme is een beetje verschillend met die van anderen. De verschillende hersengebieden zijn bij iemand met autisme niet goed verbonden. Daardoor zien mensen met autisme de wereld te veel in losse fragmenten, waardoor ze moeilijk verbanden maken. De groei en ontwikkeling van de hersenen van een persoon met autisme verloopt anders dan die van anderen. Normaal zorgt het lichaam ervoor dat de hersenen niet te snel en niet te traag groeien. Uiteraard is het belangrijk dat er behalve meer hersenvolume ook verbindingen ontstaan. Bij kinderen met autisme regelt het lichaam de groei van de hersenen niet goed. Ze groeien eerst te snel en daarna groeien ze weer te traag. De groei loopt dus niet gelijk met leeftijdsgenoten waardoor er minder verbindingen gemaakt worden.
Behandeling en preventie
Autisme heeft levenslange gevolgen. Hoe sneller deskundigen de diagnose stellen, hoe eerder de jongeren met de behandeling kunnen beginnen. Er zijn heel veel methodieken voor in de school- en thuissituatie ontwikkeld. Bij de begeleiding van het kind moet men proberen om alles zo voorspelbaar mogelijk te maken. Ze ervaren namelijk de wereld anders dan mensen zonder ASS. De dingen die voor ons vanzelfsprekend zijn, liggen helemaal niet in de lijn van mensen met autisme.
Asperger
Het syndroom van Asperger wordt vanaf 2015 onder dezelfde noemer geplaatst als ASS. Dit komt omdat het Syndroom van Asperger nauw verwant is met autisme. Het belangrijkste verschil met autisme is dat kinderen met asperger vaak wel een normale taalontwikkeling doormaken.
De stoornis heeft vooral te maken met de ontwikkeling van het kind. Deze verloopt anders dan bij andere leeftijdsgenoten. Kinderen met Asperger zijn meestal heel intelligent. Ze komen over als normale jongens en meisjes. Sommige kinderen die kampen met het Syndroom van Asperger hebben problemen in sociale situaties, leven zich minder in, kunnen niet goed tegen verandering en hebben weinig verschillende interesses. Ze komen over als “deskundigen” op een bepaald vlak, zoals bijvoorbeeld sterrenkunde, dieren, de Tweede Wereldoorlog… Dit ontstaat doordat ze zich fixeren op één bepaalde tak waar ze alles over willen weten. Enkele kenmerken van het Syndroom van Asperger zijn:
- moeite met het aangaan en onderhouden van contacten en vriendschappen;
- moeite om een gesprekspartner recht in de ogen te kijken;
- moeite met het uiten van en omgaan met emoties;
- gebrek aan empathie;
- moeite met het begrijpen van sociale regels en non-verbale communicatie;
- monotone stem en een weinig expressieve gelaatsuitdrukking;
- zich afsluiten van de buitenwereld;
- hoogdravend taalgebruik;
- motorische onhandigheid (houterige motoriek) en coördinatieproblemen;
- overgevoeligheid voor geluiden, geuren of aanrakingen. (Balansdigitaal, 2016)
PDD-NOS
De afkorting PDD-NOS staat voor “Pervasive Developmental Disorder Not Otherwise Specified”. De aandoening valt ook sinds de huidige DSM 5 onder de autismespectrumstoornis. Doordat eenduidige criteria ontbreken heeft het tot gevolg dat er nogal eens verwarring ontstaat over hoe ruim of smal deze categorie gebruikt tracht te worden. Er zijn wel enkele richtlijnen opgesteld, namelijk:
- een zeer duidelijke achterstand of beperking betreffende de sociale interactie;
- tekortkomingen in de non-verbale alsook de verbale communicatievaardigheden;
- vaak stereotiep gedrag en interesses.
Bij kinderen met PDD-NOS ontwikkelen sociale vaardigheden zich zeer moeizaam. Dit zorgt ervoor dat de kinderen zich regelmatig onzeker en angstig voelen. Om deze angst te voorkomen houden ze zich graag vast aan bekende regels en patronen. Wanneer deze doorbroken worden hebben ze het hier heel moeilijk mee. (Balansdigitaal , 2016)