Wat is ADHD?
In de volksmond is ADHD tegenwoordig een veelgebruikte term. De A van ADHD staat voor Attention, de D voor Deficit, H voor Hyperactivity en D voor Disorder of in het Nederlands: aandachtsstoornis met hyperactiviteit. Naar schatting zou bij één op de twintig kinderen ADHD voorkomen. In het algemeen stellen deskundigen ADHD vaker vast bij jongens dan bij meisjes.
Kenmerken
ADHD is een gedragsstoornis die bestaat uit een concentratietekort, impulsiviteit en/of hyperactiviteit. Deze drie kenmerken komen tevens bij andere jongens en meisjes voor, maar bij ADHD zijn ze zo hardnekkig dat de normale ontwikkeling van het kind erdoor bedreigd wordt. Deskundigen onderscheiden drie types van ADHD:
- Overwegend onoplettend type: de leerlingen hebben hier alleen aandachtsproblemen,
zonder de kenmerkende hyperactiviteit en impulsiviteit. Dit type wordt ook wel ADD genoemd.
- Overwegend hyperactief en impulsief type: de kinderen vertonen enkel impulsiviteit en hyperactiviteit zonder de aandachtsproblemen;
- Gecombineerd type: een combinatie van de drie kenmerken (impulsiviteit, hyperactiviteit en aandachtsproblemen). (Kennis- en expertisecentrum voor kinderen met ADHD of ADD, 2017)
Jongens en meisjes met ADHD vertonen vaak onoplettend, druk en impulsief gedrag. Uiteraard heeft niet elk druk kind ADHD. Er is pas een psychiatrisch syndroom wanneer volgende kenmerken voorkomen:
- deze gedragingen zich in ernstige mate voordoen;
- op een manier die afwijkt van de normen die gelden voor leeftijd en geslacht;
- een herkenbaar en hardnekkig patroon vormen;
- wanneer dat patroon al op jonge leeftijd is begonnen (voor 7 jaar);
- in meerdere situaties zoals thuis en op school aanwezig is;
- wanneer het kind daardoor in diens ontwikkeling of functioneren wordt belemmerd. (Gezondheid.be, November)
Kinderen met ADHD vinden het moeilijk om hun aandacht op één bepaalde taak te richten, deze vast te houden en niet te laten afleiden door verschillende prikkels. Kinderen met ADHD zijn minder goed in staat de onbelangrijke prikkels naar de achtergrond van hun bewustzijn te dringen. Soms is er ook sprake van een vergeetachtigheid, moeite met details, spullen kwijtraken, afgeleid raken, van alles tegelijk doen, niet luisteren… Ze geven daarnaast snel antwoorden op vragen zonder deze goed te hebben gelezen of gehoord. Ze lopen zomaar van hun stoel weg, gaan snel relaties aan en verbreken ze weer, geven geld uit zonder dat het nodig is of verantwoord… Het ontbreekt hen dus als het ware aan een soort van innerlijke controle. Dat maakt het heel moeilijk voor hen om hun gedrag te plannen en te organiseren. Kinderen met ADHD bewegen vooral op erg jonge leeftijd voortdurend. Naarmate de leeftijd verandert hun hyperactiviteit. Toch kunnen kinderen zich heel erg goed op spannende films, computerspelletjes of andere zaken concentreren.
ADD
ADD staat voor “Attention Deficit Disorder” oftewel de aandachtstekortstoornis. Dit is een aandoening waarbij personen een sterk verlaagd vermogen hebben om hun aandacht voldoende bij de activiteiten te houden. De hersenen van ADD’ers functioneren verschillend met anderen. Ze denken aan heel veel zaken tegelijk, waardoor ze heel dromerig of zelfs ongeïnteresseerd overkomen op andere mensen. De “filter” die de relevante van de irrelevante zaken scheidt, werkt niet meer optimaal bij mensen met ADD. De personen zijn dus snel afgeleid, lusteloos, impulsief en hebben stemmingswisselingen. Daarnaast komen slaapproblemen; vergeetachtigheid en een ander tijdsbesef vaak voor. Ze zijn overgevoelig voor geluidsimpulsen en ze vinden het moeilijk om een gesprek te volgen. Soms bezitten ADD’ers wel bijzondere vaardigheden zoals het probleemoplossend denken, creativiteit en ruimtelijk inzicht. Ze kunnen zich op bepaalde zaken die hen echt interesseren enorm concentreren, wat eventueel leidt tot uitzonderlijke talenten. ADD bestaat uit een verzameling van enkele specifieke persoonlijkheidsstoornissen met een grotendeels erfelijke oorzaak. Bij ADD’ers is hyperactief gedrag minder aanwezig. Vandaar dat veel kinderen die ADHD hebben en hun hyperactiviteit verliezen, beschouwd worden als ADD’er.